Şeref Yumurtacı

"Bir medeniyet inşacısının bugüne bıraktığı ilham"

Bugün, çağımızın liderlik tartışmalarına yön verecek bir ismi hatırlamak, sadece tarihî bir borç değil; aynı zamanda geleceğimizi şekillendirme gayesidir. Fatih Sultan Mehmet, yalnızca bir İstanbul fatihi değil; bilimin, sanatın, siyasetin, askeri dehanın ve medeniyet vizyonunun şahikasıdır.

Kendini Yetiştiren Bir Deha

Fatih, çocuk yaşlarda aldığı çok yönlü eğitimle dikkat çeker. Arapça, Farsça, Yunanca, Latince ve Sırpça gibi birçok dili ana dili gibi konuşabilmesi, onun evrensel düşünceye ne kadar açık bir zihinle büyüdüğünü gösterir. Osmanlı arşivlerindeki yazışmalar ve tarihi Roma kaynakları, Fatih’in Yunan felsefesine, Roma hukukuna, İslamî ilimlere ve astronomiye olan ilgisini açıkça ortaya koyar.

Ünlü İtalyan hümanist Francesco Berlinghieri, Fatih'in 1470'lerde Floransa'daki coğrafya çalışmalarıyla ilgilendiğini yazar. Aynı yıllarda, Georgios Amirutzes adlı Romalı bir bilginle astronomi üzerine tartışmalar yaptığı bilinmektedir. Fatih’in sarayında İslam alimleri kadar Hristiyan ve Yahudi bilim insanlarının da bulunması, onun hoşgörüye ve entelektüel özgürlüğe verdiği önemi gösterir.

Uluslararası Alanda Bir Satrancı Yöneten Lider

Fatih’in İstanbul’u fethi yalnızca bir şehir kuşatması değil; Batı’da "Roma’nın varisi kim olacak?" sorusuna Osmanlı’nın verdiği güçlü bir cevaptır. İstanbul’un fethiyle sadece Doğu Roma’nın sonu gelmedi; aynı zamanda Avrupa’daki güç dengesi değişti.

Fetihle birlikte Avrupa’da Osmanlı artık “bir doğu devleti” olmaktan çıkıp “Avrupa’nın siyasî aktörlerinden biri” hâline gelmişti. Kısacası Osmanlı Devleti artık beynelminel bir hüvviyet kazanmıştı. Nitekim 1470'lerde Papalık, Venedik ve Macaristan’ın kurduğu Haçlı ittifakı, Fatih’in sadece bir asker değil, aynı zamanda bir diplomasi ustası olduğunu da ortaya koydu. Fatih, savaş meydanında kılıcı, diplomasi arenasında kalemiyle öne çıktı.

Ayrıca onun Denizcilik politikası, Ege'den Karadeniz'e kadar Osmanlı'nın donanmasını modernleştirmesi ve Ceneviz-Venedik gibi deniz güçleriyle mücadelesi, imparatorluk vizyonunun denizlerde de ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor.

Bilim ve Sanatın Hamisi

Fatih, sadece bir komutan değil, aynı zamanda bir bilim ve sanat hamisiydi. Onun zamanında kurulan Sahn-ı Seman Medreseleri, Osmanlı'da yüksek öğretimin zirvesini oluşturmuş ve modern üniversite sisteminin ilk örneklerinden biri olmuştur.

Dönemin büyük ressamı Gentile Bellini’ye kendi portresini yaptırması ise, Rönesans dünyasına verdiği estetik cevaptır. Fatih’in bu tablosu hâlâ Avrupa'nın birçok müzesinde Osmanlı’nın zarafeti olarak sergileniyor.

Zamanın Ötesinde Bir Liderlik Anlayışı

Bugün liderlikten söz edildiğinde, vizyon, çok yönlülük, strateji, kültürel zeka, bilimsel açıklık gibi kavramlar ön plana çıkar. Oysa Fatih Sultan Mehmet, bu kavramları 15. yüzyılda hayata geçirmiştir. Onun liderliği sadece askerî başarıya dayalı değil; fikir üretme, medeniyet inşa etme ve kültürler arası etkileşimi yönetme becerisine dayanır.

Sonuç: Bugüne İlham Olan Bir Ufuk

Kısaca kendisinden bahsetmeye çalıştığım Fatih Sultan Mehmet’in, disiplinli çalışma, çok yönlü öğrenme, hoşgörü, stratejik düşünce ve insanlığa hizmet etme arzusu onun karakterinde birleşmişti. Onun kişisel gelişimi, entelektüel derinliği ve evrensel vizyonu, bugünün gençlerine ve liderlerine eşsiz bir model sunuyor. İşte bizim geleceğimizi kurtaracak temel model de onun hayatına tatbik ettiği bu model üzerine inşa edilmeli diye düşünüyorum.

Unutulmamalıdır ki, İstanbul’u fethetmek ya da bir çağı kapatıp bir çağı açmak sadece kılıçla değil, zihinle ve yürekle mümkündür. Fatih Sultan Mehmet, işte bu iki gücün birleşimidir.